Troellwr

Y troellwr nosol yw un o’n hadar rhyfeddaf. Dyma ymwelydd haf â’r rhostir a phlanhigfeydd conwydd ifanc. Mae ganddo geg lydan ac mae’n bwyta pryfed. Mae’n treulio ei ddyddiau’n eistedd ar y llawr, lle mae hefyd yn nythu. Mae ganddo guddliw nodedig o lwyd a brown ac mae’n edrych yn debyg iawn i foncyff wedi syrthio ar y llawr ac yn amhosib ei weld bron yn ystod y dydd. Ond yn y gwyll, mae sŵn rhyfedd i’w glywed: rhyw rincian mecanyddol, fel injan yn y pellter bron, ac fel mae’n tywyllu, mae’r troellwr yn ymddangos.

Cyfle i glywed cri fecanyddol oeraidd y troellwr a’i weld yn curo’i adenydd ar rosydd ac mewn llennyrch yn y coetir.

Mae Gwaith Powdwr a Chors Bodgynydd yn llefydd gwych i glywed troellwyr. Beth am ymweld ar noson o haf a mwynhau’r tirweddau rhyfeddol wrth i’r haul fachlud ac wrth i’r gwyll ddenu ystlumod, gwyfynod a throellwyr? Neu beth am ymuno â ni ar un o’n teithiau cerdded rheolaidd gyda’r nos. 

O fisoedd Ebrill a Mai ymlaen, mae troellwyr yn nythu ar y ddaear ar rostir ac mewn coedydd conwydd ifanc. Rhaid i chi gyrraedd cyn iddi dywyllu a dod o hyd i lecyn da ar y rhos gyda golygfa mor eang â phosib, gydag awyr agored os yn bosib: mae’n llawer haws gweld silwét yr adar na’u gweld yng nghanol y coed tywyll. Wrth iddi dywyllu, bydd y troellwr yn ymddangos: yn debyg i hebog bron o ran siâp, ac yn hedfan yn herciog drwy’r awyr, gyda silwét o adenydd hir, stiff a chynffon hir. Gwrandewch am gân ryfedd fel rhincian, a churo adenydd od: troellwr gwrywaidd ydi hwn yn ceisio denu’r benywod sydd gerllaw.

Fel gyda phob aderyn sy’n nythu ar y ddaear, cadwch at y llwybrau troed a gadael eich ci gartref. Yn ôl y sôn, bydd troellwyr gwrywaidd sy’n goruchwylio’n dod i ymchwilio os gwnewch chi chwifio hances wen yn yr awyr. Rhowch gynnig arni!            

Mae’r nos yn gallu bod yn amser gwych i fod allan yn y coed ble bynnag rydych chi’n byw. Gwrandewch am gri tylluanod, llwynogod yn sgrechian a moch daear yn baglu mynd drwy’r isdyfiant efallai. Efallai y byddwch chi’n synnu at faint o adar sy’n deffro am gân fer hanner ffordd drwy’r nos. Os ydych chi wir eisiau clywed rhincian nodedig y troellwr, gwyliwch glipiau ffilm gwych ar wefan y BBC. 

O weld blodau gwyllt lliwgar i ganfod adar ysglyfaethus rhyfeddol, fe allwn ni eich helpu chi i fod yn nes at fywyd gwyllt ledled Gogledd Cymru.