Osprey diving for fish

©Peter Cairns/2020VISION

Gweilch y Pysgod y Brenig

Ffeithiau am weilch y pysgod (https://www.northwaleswildlifetrust.org.uk/cy/wildlife-explorer/birds/birds-prey/osprey)
image/svg+xml
Ymweld â'r gweilch (#spotlights)
Gwirfoddoli gyda'r gweilch (#spotlights)
Gwneud cyfraniad heddiw (https://www.northwaleswildlifetrust.org.uk/cy/appeals/apel-camera-prosiect-gweilch-y-pysgod-y-brenig)

Edrych ar gadwraeth gweilch y pysgod ar waith

Mae’r gwalch y pysgod, aderyn ysglyfaethus trawiadol sy'n bwyta pysgod, yn hynod brin oherwydd ei ddirywiad hanesyddol a'i niferoedd magu isel. Rydyn ni mor ffodus o gael y cyfle i’w gweld nhw’n agos ym Mhrosiect Gweilch y Pysgod y Brenig, ar lannau Llyn Brenig, ar y ffin rhwng Sir Conwy a Sir Ddinbych yng Ngogledd Cymru.

Yr holl newyddion a’r blogiau diweddaraf gan Brosiect Gweilch y Pysgod y Brenig

Osprey

© Trish Styles

Male osprey LJ2 Llyn Brenig

LLyn Breng © DCWW

Mae gweilch y pysgod wedi bod yn ardal Llyn Brenig ers 2015, gyda’r pâr cyntaf yn nythu ac yn magu cyw yn llwyddiannus yn 2018. Y pâr presennol o weilch y pysgod sy’n nythu yn Llyn Brenig yw LJ2: gwryw saith oed o Dde Argyll sydd wedi magu yn Llyn Brenig ers 2021 (uchod ar y dde), a 372: benyw bedair oed a anwyd yn yr Alban ac a gafodd ei thrawsleoli i Harbwr Poole yn gyw (uchod ar y chwith). 2024 oedd tymor magu cyntaf 372 yn Llyn Brenig.

Cliciwch yma am hanes llawn gweilch y pysgod yn Llyn Brenig

Fe gewch chi olygfa sedd flaen os byddwch chi’n ymweld â Phrosiect Gweilch y Pysgod y Brenig rhwng mis Mawrth a mis Medi! Ar ddiwedd mis Mawrth, mae gweilch y pysgod yn dechrau cyrraedd ar ôl eu siwrnai fudo; mae’r paru yn digwydd yn ystod mis Ebrill; yr wyau’n cael eu dodwy ar ddechrau mis Mai; a’r wyau'n deor yn gynnar ym mis Mehefin. Mae’r cywion yn hedfan y nyth yng nghanol mis Gorffennaf ac mae’r mudo’n digwydd ar ddiwedd mis Awst.

Mae cyfle i ddysgu am weilch y pysgod yn yr arddangosfa gweilch y pysgod yn y ganolfan ymwelwyr - dewch draw i’r wylfa ar lannau Llyn Brenig i gwrdd â’r arbenigwyr a gweld y nyth drwy ein sbienddrych a’n telesgopau ni. Neu fe allech chi archebu’r guddfan, sydd 150m o’r nyth, ar gyfer eich cynulleidfa bersonol eich hun a sesiwn tynnu lluniau gyda’r adar godidog yma!

Mae aelodau Ymddiriedolaeth Natur Gogledd Cymru yn cael gostyngiad o £5 y sesiwn.

#spotlights
Lookout nest

NWWT

Dysgu popeth am weilch y pysgod

Dewch i gwrdd â'r gweilch, a'r arbenigwyr ar weilch y pysgod, yn y Wylfa!

Bird hide, the wildlife trusts

Paul Harris/2020VISION

Archebu’r guddfan gweilch y pysgod

Cyfle i fod yn agos at yr adar! 
Mae aelodau Ymddiriedolaeth Natur Gogledd Cymru yn cael gostyngiad o £5.

Archebwch y guddfan yma
A pair of Ospreys at the Llyn Brenig nest. The nest is on a pole above water, with a security camera to the left monitoring the birds. The ospreys are large bird of prey with white bodies, dark brown wings and an eye stripe. One is stood in the nest, the other is just coign in to land with it's wings spread wide, and a large fish held in one claw.

© Trish Styles

Gwirfoddoli gyda gweilch y pysgod

Gwirfoddolwch yn arddangosfa gweilch y pysgod, yr wylfa a’r guddfan yn Llyn Brenig. Gallwch hefyd wirfoddoli o gartref, fel rhan o’r cynllun Gwylio Gweilch y Pysgod!

E-bostiwch ni i gael gwybod mwy

Ymweld â Llyn Brenig
Mae’n werth ymweld â Llyn Brenig drwy gydol y flwyddyn. Gyda llwybrau cerdded, llwybrau beicio, pysgota, cae chwarae a chaffi, mae rhywbeth at ddant pawb, gyda’r gweilch y pysgod ar y safle o fis Mawrth i fis Medi. Os na allwch chi ddod draw yma, neu os na allwch chi gadw draw, fe allwch wylio’r gweilch yn fyw ar ein gwe-gamerâu ni yma

PTZ Camera (https://www.youtube.com/watch?v=JMBbr7FbncQ)

PTZ Camera (https://youtu.be/KUBzeZqqP7E)

© Brenig Osprey Project

#timeline

Am nyth y Brenig

The osprey, a majestic and magnificent bird driven to extinction in Wales but now is making a comeback due to the efforts of conservation projects like the Brenig Osprey Project, writes Sarah Callon, North Wales Wildlife Trust’s BOP Project Officer.

 

The Brenig Osprey Project was started in 2013, a partnership project between North Wales Wildlife Trust and Dwr Cymru Welsh Water, at the water company’s visitor attraction Llyn Brenig.  Five nests were erected as ospreys had been previously spotted in the area.  In 2015 one of the nests was chosen by CU2 “Jimmy”.    

In 2017 a pair, female Blue 24 and male HR7, visited the Brenig nest.  (Blue 24 hatched at Rutland Water in 2010, granddaughter to White 03(97) a male osprey who was translocated to Rutland Water in 1997).  To everyone’s delight in 2018 the first chick at Llyn Brenig was hatched; Blue Z9 Luned.  Blue 24 and HR7 hatched one chick, KA5 Roli, in 2019 and another, Blue KC5 Dwynwen, in 2020.  Sadly Blue 24 and HR7 did not return from migration in the spring of 2021.

2021 saw two new ospreys take over the Brenig nest; female Blue LM6 hatched Menteith, Stirling in 2018 and male Blue LJ2 hatched in South Argyll in 2018.  Everything was going to plan for this new breeding pair and on the 30th April 2021 LM6 laid her first egg.

That evening, however, in devastating and dramatic circumstances, the nest pole was illegally felled with a chainsaw.  A terrible wildlife crime had been committed and the newly laid egg was lost.

A temporary replacement nest was put up in the hope that the pair would lay more eggs but they did not.   A tremendous public reaction of support and donations meant that 24-hour security could be put in place to prevent this happening again.  LM6 and LJ2 did however stay around the area and set off for migration.  During that winter BT Openreach donated and installed a new nest pole, LM6 and LJ2 returned to the new Llyn Brenig nest in the spring of 2022, much to the project’s relief.

The 2022 season was a most successful season, especially after the devastation of the previous year.  Two chicks were successfully raised by LM6 and LJ2 to migration; Blue X6 Olwen and Blue KA9 Gelert.  We hope to see them return to the area in 2024 as two-year olds. 

2023 was also successful season as again two chicks were raised to migration; Blue 7B5 Dilys, hatched 27th May and last seen at Llyn Brenig 30th August.  Also, Blue 7B6 Mari, hatched 29th May and last seen at Llyn Brenig 26th August.

We are excited to see what 2024 will bring!

Llinell Amser Gweilch y Pysgod 2025

2025 Osprey Timeline

🦅

🦅

Llinell Amser Gweilch y Pysgod 2024

Llinell Amser Gweilch y Pysgod 2024

 🦅 Mawrth 31ain, LJ2 dychwelyd i'r Brenig

🦅 1af Ebrill, Blue372 (benyw) a welwyd gyntaf o amgylch Brenig fel tresmaswr, cafodd ei yrru i ffwrdd gan LJ2

🦅Canol Ebrill, LJ2 a Blue372 bellach yn bondio. Glas416 (gwrywaidd) hefyd yn ymwthio o amgylch Brenig.

🥚Ebrill 23ain, dodwy wy 1af

🥚🥚Ebrill 26ain, dodwy wy 2

🥚🥚🥚Ebrill 29ain, dodwy 3ydd wy

🦅 10fed Mai, Blue 432 wedi ymwthio i'r nyth.

🐣 Mehefin 2il, cyw 1af yn deor

🐣🐣 Mehefin 4ydd, 2il deor cyw

🟦 🟦 Gorffennaf 8fed cywion wedi eu modrwyo.  Cyw 8B9 (tybio mai benyw ydyw).  Cyw 8B8 (dyn tybiedig).

🐣 Gorffennaf 18fed, Cywion wedi eu henwi, Emrys (8B8) a Bethan (8B9)

🦅 27 Gorffennaf 8B9 (Bethan) wedi magu

🦅 28ain Gorffennaf 8B8 (Emrys) wedi magu

🦅4ydd Medi, 372 a welwyd ddiwethaf ar nyth Brenig

🦅4ydd Medi, 8B8 a welwyd ddiwethaf ar nyth Brenig

🦅6ed o Fedi, 8B9 a welwyd ddiwethaf ar nyth Brenig

🦅6ed o Fedi, LJ2 a welwyd ddiwethaf ar nyth Brenig

Llinell Amser Gweilch y Pysgod 2023

Fideo crynhoi'r tymor https://www.youtube.com/watch?v=QYsDvYUuFQI&list=PLDfZStW-_stqXZSLROpko…

🦅Mawrth 31ain, LJ2 dychwelyd i'r Brenig

🦅Ebrill 4ydd, LM6 dychwelyd i'r Brenig

  🥚Ebrill 20fed, dodwy'r ŵy cyntaf

🥚🥚Ebrill 23ain, dodwy'r 2il ŵy 

🥚🥚🥚Ebrill 26ain. dodwy'r 3ydd ŵy

🐣 27ain o Fai, cyw 1af yn deor

🐣🐣29ain o Fai, 2il gyw yn deor

🐣🐣🐣Mehefin 1af, 3ydd cyw yn deor

🐣🐣3ydd Mehefin, Bu farw 1 cyw

🟦 🟦 Gorffennaf 7fed cywion wedi eu modrwyo.  Cyw 7B5 (tybio mai benyw ydyw).  Cyw 7B6 (tybio mai benyw ydyw).

🐣 Gorffennaf 17eg Cywion wedi'u henwi, 7B5 Dilys, 7B6 Mari.

🦅 Gorffennaf 23ain 7B6 Mari Dianc y nyth

🦅 Gorffennaf 23ain 7B5 Mari Dianc y nyth

🦅26ain o Awst,  gwelwyd ddiwethaf ar nyth y Brenig

🦅26ain o Awst,  gwelwyd ddiwethaf ar nyth y Brenig

🦅3oain o Awst,  gwelwyd ddiwethaf ar nyth y Brenig

🦅30ain o Awst, 7B5  gwelwyd ddiwethaf ar nyth y Brenig

Llinell Amser Gweilch y Pysgod 2022

 🦅6ed o Ebrill, LJ2 dychwelyd i'r Brenig

🦅 10fed o Ebrill, LM6 dychwelyd i'r Brenigcyntaf

🥚🥚Ebrill 28ain, dodwy'r 2il ŵy 

🥚🥚🥚1af o Fai, dodwy'r 3ydd ŵy

🐣 Mehefin 1af, cyw 1af yn deor

🐣🐣Mehefin 2il, 2il gyw yn deor

🐣🐣🐣Mehefin 5ed, 3ydd cyw yn deor

🐣🐣Mehefin 5ed, Bu farw 1 cyw

🟦 🟦Gorffennaf 4ydd cywion wedi eu modrwyo. Cyw x6 (tybio mai benyw ydyw) Cyw KA9 (tybio mai gwryw ydyw)

🐣Gorffennaf 7fed Cywion wedi'u henwi, X6 Olwen, KA9 Gelert

🟦 Gorffennaf 8fed, LM6 colli ei modrwy

🦅 Gorffennaf 26ain X6 (Olwen) Dianc y nyth

🦅 Gorphenaf 28ain KA9 (Gelert) Dianc y nyth

🦅Awst 27ain, KA9 lgwelwyd ddiwethaf ar nyth y Brenig

🦅30ain o Awst, x6 gwelwyd ddiwethaf ar nyth y Brenig

🦅30ain o Awst LM6 gwelwyd ddiwethaf ar nyth y Brenig

🦅Medi 7fed, LJ2 gwelwyd ddiwethaf ar nyth y Brenig

Mae Cynllun Cadwraeth Gweilch y Pysgod y Brenig yn nodi'r mesurau cadwraeth sydd eu hangen i warchod y gweilch sy'n magu ar y safle. Yr awdur yw Dr Tim Mackrill o Sefydliad Bywyd Gwyllt Roy Dennis ar ran Ymddiriedolaeth Natur Gogledd Cymru mewn cydweithrediad â Dŵr Cymru.

Brenig Osprey project logos
#news