Bod yn wyllt yn yr ardd!
Fe allwn ni i gyd wneud rhywbeth i ddarparu ar gyfer bywyd gwyllt felly beth am ddechrau arni heddiw gydag un o’r syniadau ar ein gwefan ni. Mae garddio cyfeillgar i fywyd gwyllt yn ymwneud â chreu cysgod a darparu bwyd, dŵr a safleoedd nythu. Byddwch yn cael eich gwobrwyo drwy weld a chlywed mwy o adar, glöynnod byw, draenogod a chreaduriaid gwyllt eraill fyddai heb gael rheswm i ymweld â chi cyn hynny.
Gyda’i gilydd, mae ein gerddi ni’n dirwedd byw eang. Gydag amcangyfrif o 16 miliwn o erddi yn y DU, gall y ffordd maen nhw’n cael gofal wneud byd o wahaniaeth i fyd natur.
Ein 10 cyngor call!
Mae eich gardd bywyd gwyllt chi, wrth iddi ymuno â miloedd o erddi eraill sy’n gyfeillgar i fywyd gwyllt, yn creu un gwarchodfa natur fawr - coridor gwyrdd sy’n gyforiog o fywyd a lliw. Cewch wybod sut gyda’n cyngor ni isod!
1) Tyfu blodau a llwyni llawn neithdar ...
... denu gwenyn, glöynnod byw a phryfed eraill. Ceisio cael rhywbeth yn ei flodau drwy gydol y flwyddyn.
2) Plannu coed, gwrychoedd a phlanhigion dringo brodorol
Maent yn gysgod a bwyd da i bryfed, adar a mamaliaid. Dewiswch amrywiaethau sy’n cynhyrchu aeron. Mae gwrychoedd yn goridorau gwyrdd pwysig sy’n cysylltu darnau o gynefinoedd.
3) Creu dôl fechan
Mae dolydd blodau gwyllt yn bethau prin felly rhowch gynnig ar greu eich dôl eich hun. Yr opsiwn hawsaf yw gadael ardal o laswellt i dyfu – efallai bod rhai blodau gwyllt yno eisoes. Gallwch ychwanegu blodau gwyllt lleol, brodorol neu hadau at glytiau noeth o bridd.
4) Cloddio pwll
Maent yn boblogaidd gydag amffibiaid, ymlusgiaid, adar a phryfed, gan gynnwys gweision y neidr. Yn ddelfrydol, dylai un ymyl fod â llethr ar ei glan i sicrhau mynediad hwylus a dylai ymyl arall gynnwys planhigion tal yn gysgod i weision y neidr. Dim ond planhigion pwll brodorol ddylech chi eu defnyddio a pheidiwch â rhoi pysgod yn y pwll.
5) Creu pentyrrau o goed a cherrig, gerddi creigiog a waliau cerrig
Bydd mamaliaid bach, ymlusgiaid, amffibiaid, adar, pryfed ac infertebrata i gyd yn elwa a bydd yn rhywle i reolwyr plâu byd natur guddio rhag ysglyfaethwyr.
6) Darparu bwyd a dŵr i adar drwy gydol y flwyddyn
Byddant yn bwyta rhai plâu wrth aros eu tro wrth y bwrdd. Rhowch gynnig ar wahanol fathau o fwyd adar i ddenu gwahanol rywogaethau o adar.
7) Gwneud blychau adar ac ystlumod a chartrefi i ddraenogod a phryfed ...
... allan o bren heb ei drin. Gosodwch flychau ystlumod fesul tri o amgylch y goeden a blychau adar mewn llecynnau cysgodol yn wynebu tua’r dwyrain ac allan o gyrraedd cathod.
8) Gwneud tomen gompost
Bydd eich gardd yn elwa ohoni ac mae’n gynefin ardderchog i amffibiaid ac ymlusgiaid; y rheolwyr plâu naturiol yn eich gardd. Drwy ddefnyddio compost cartref neu heb fawn rydych chi’n diogelu cynefin sy’n prinhau sy’n cael ei ddinistrio gan gloddio am fawn.
9) Peidio â defnyddio plaladdwyr
Byddant hefyd yn lladd pryfed buddiol fel gwenyn, adenydd siderog, pryfed hofran a buchod coch cota. Dewiswch ffyrdd naturiol o reoli gwlithod a malwod. Rhaid i chi annog cydbwysedd naturiol er mwyn datblygu, drwy gael amrywiaeth o gynefinoedd sy’n denu bywyd gwyllt amrywiol.
10) Ymlacio a mwynhau ...
Peidiwch â bod yn rhy daclus. Gadewch rai ardaloedd heb wneud dim â nhw. Rhaid cael sedd wedyn i chi allu eistedd a mwynhau’r bywyd gwyllt sy’n ymweld â’ch gardd!
Gwyllt Am Erddi
Mae cymaint o bethau y gallwch chi eu gwneud yn eich gardd – eisiau cael gwybod mwy? Edrychwch ar ‘Gwyllt Am Erddi’ – menter ar y cyd rhwng yr Ymddiriedolaethau Natur a’r RHS. Mae’n llawn syniadau am sut gallwch chi wella eich gardd er budd bywyd gwyllt ac mae’n cynnwys thema wahanol bob blwyddyn. Eleni rydyn ni’n mynd i fod yn wyllt am gwlithod a malwod!
Cael eich ysbrydoli...
Mae cymaint y gallwch chi ei wneud yn eich gardd i fywyd gwyllt – edrychwch ar rai o’n camau gweithredu a’n canllawiau.
Mae ein bywydau ni i gyd yn well pan maen nhw ychydig yn wyllt