Mae llawer o’r pobl sydd wedi bod yn weithgar ym mysg y gwahanol gymdeithasau sydd wedi ymwneud â’r amgylchedd naturiol ac yn enwedig botaneg gogledd orllewin Cymru yn adnabod Morag neu wedi clywed amdani.  Mi oedd hi yn gefnogol iawn o waith cadwraethol bywyd gwyllt ac hefyd o’r ymdrechion i gysylltu pobl hefo byd natur a’r daioni a gaed ohono.

Yn dilyn astudiaethau ym Mangor, ble cafwyd ddoethuriaeth mewn astudio mwsoglau, fe wirfoddolwyd i raglen Gwasanaethau Gwirfoddol Tramor ac yn dod yn ymwybodol iawn am yr anghyfiawnderau cymdeithasol oedd yn bodoli yn Ne Affrica ar y pryd.  Profwyd y profiad hyn yn brofiadol iawn gan greu argraff parhaol ac, yn y pen draw, ei harwain hi at weithio fel ymchwilydd mewn gwyddoniaeth cymdeithasol, yn enwedig yn y maes o wasanaethau i’r rhai sydd â anawsterau dysgu.

Planhigion oedd yn flaenllaw a’u lle yn y byd oedd yn gyson ym mywyd Morag, hyd yn oed pan wnaeth fynd a hi i gyfeiriadau eraill.  Defnyddiwyd yr cyfleon a ddaeth trwy ei gwaith i drafaelio yng Nghymru i archwilio y fflora ac fe ehangwyd ar hynny i drafaelio yn helaeth dramor.  Defnyddiwyd y lluniau arbennig a dynnwyd ar ei theithiau yn y nifer o sgyrsiau a roddwyd i’r cymdeithasau niferus yr oedd hi yn gefnogi, gan helpu ysbrydoli eraill gyda eu chariad at gefn gwlad.  Yn nes at adref, roedd ei gardd yn holl bwysig iddi ac adlewyrchodd ehangder ei diddordeb, yn enwedig blodau alpaidd.

Profodd ei pharch tuag at y byd natur a’i phryder tros gyfiawnder cymdeithasol lwyr ddylanwad ar rhagolygon Morag trwy ei bywyd ac fe adlewyrchodd hyn yn ei gwaith gwirfoddol yn dilyn ei ymddeoliad.  Cafwyd gefnogaeth diflino ganddi i: Ymddiriedolaeth Natur Gogledd Cymru, wrth iddi wasanaethu fel ymddiriedolwraig a thrysorydd; Cymdeithas Eryri, ble roedd yn ymddiriedolwraig, cadeirydd a is-lywydd; ar Ymgyrch Diogelu Cymru Wledig, hefyd ble rhoed hi  yn flaenllaw.  Yn llai ffurfiol fe roedd hi yn aelod o nifer o gymdeithasau lleol ac yn enwedig wrth iddi gerdded hefo nifer o grwpiau cerdded yng ngogledd Cymru.

Fe oedd Morag yn gefnogol iawn o’i chefnogaeth i’r pynciau yr oedd hi yn credu ynddynt ac neb llai na ei ffrindiau. Fe fydd yn golled mawr i rheini oedd yn ffodus iawn i’w hadnabod hi.